धन्याः दयालुः, ते हि अनुग्रहं प्राप्नुयुः।
---मत्ती ५:७
विश्वकोश परिभाषा
करुणा : [lian xu], प्रेम करुणा च निर्दिशति।
समानार्थी शब्द- दया, करुणा, परोपकार, उदारता, करुणा।
विलोम: क्रूर।
बाइबिलव्याख्या
करुणा : दया, करुणा, विचारः, परिचर्या च इति निर्दिशति ।
अहं सद्भावं प्रेम करोमि (अथवा अनुवादः: करुणा ), यज्ञं न रोचन्ते, ते होमबलिभ्यः ईश्वरस्य ज्ञानं प्राधान्यं ददति। होशे ६:६
पृच्छतु: कः सत्?
उत्तरम्: येशुः तं अवदत्, “किमर्थं मां भद्रं वदसि? ईश्वरमात्रं विना कोऽपि सद्भावः नास्ति . मरकुस १०:१८
यहोवा अस्ति शोभन सः ऋजुः अस्ति अतः सः पापिनः सम्यक् मार्गं शिक्षयिष्यति। स्तोत्रम् २५:८
पृच्छतु: किं जगतः दया, करुणा च गण्यते ?
उत्तरम्: विस्तृतं व्याख्यानं अधः
(१) शारीरिकः पुरुषः पापं विक्रीतवान्
यथा शास्त्रं वदति → वयं जानीमः यत् व्यवस्था आत्मायाः अस्ति, किन्तु अहं मांसस्य अस्मि, पापाय विक्रीतवान्। रोमियो ७:१४
(२) शारीरिकाः जनाः यथा “ . अपराध "विधि
परन्तु अहं अनुभवामि यत् सदस्येषु अन्यः नियमः अस्ति यः मम हृदये नियमेन सह युद्धं कुर्वन् मां बद्धं कृत्वा अङ्गेषु पापस्य नियमस्य अनुसरणं करोति। रोमियो ७:२३
(३) शारीरिकजनाः शारीरिकवस्तूनाम् चिन्तां कुर्वन्ति
यतो ये शरीरानुसारं जीवन्ति ते शरीरस्य विषयेषु मनः कुर्वन्ति;
(4)शरीरचित्ता ये ते मृताः
शारीरिकं मनः मृत्युः अस्ति;...यतो हि शारीरिकं मनः ईश्वरस्य विरुद्धं वैरभावः अस्ति यतः सः ईश्वरस्य व्यवस्थायाः अधीनः नास्ति, न च भवितुम् अर्हति। ये च शरीरे सन्ति ते ईश्वरं प्रीणयितुं न शक्नुवन्ति। रोमियो ८:५-८
टीका: ईश्वरं विहाय कोऽपि सत्पुरुषः नास्ति। अतः ईश्वरस्य दृष्टौ तेषां व्यवहारः सद्भावः दयालुः वा न मन्यते । अतः, भवन्तः अवगच्छन्ति वा ?
पृच्छतु: किं जगति जनानां दया, दया, दया च भवति?
उत्तरम्: नहि।
पृच्छतु: किमर्थम्?
उत्तरम्: यतः सर्वे पापं कृत्वा ईश्वरस्य महिमातः न्यूनाः भवन्ति। सन्धिभङ्गं पापं च पापं दुष्ट उच्यते ।
दुष्टानां "करुणा दया" अपि क्रूराः भवन्ति।
पृच्छतु: किमर्थम्?
उत्तरम्: यतः पापस्य वेतनं मृत्युः अस्ति, पापिनः (पापिनः जनाः) परमेश्वरे, येशुना, सुसमाचारे वा विश्वासं न कृतवन्तः! न पुनर्जन्म न च पवित्रात्मनः बन्धनम्” इति। शोभन "फलम्। ईश्वरस्य दृष्टौ दुष्टाः तस्य "करुणा करुणा च" सर्वे आडम्बराः, पाखण्डिनः, दुष्टानां धर्मः नास्ति,
"दुष्टपुरुषस्य" । दया "एतत् भवतः हितं करोति, भवतः साहाय्यं करोति, वा वञ्चयति, भवतः परमेश्वरात् ख्रीष्टस्य मोक्षं च विमुखं कर्तुं प्रेरयति, तथैव दुष्टानां कृते अपि अस्ति।" दया "इदमपि क्रूरम्। किं भवन्तः एतत् अवगच्छन्ति?
धर्मात्मा स्वपशुप्राणान् रक्षति, दुष्टस्य प्राणान् तु दया अपि क्रूर . सुभाषितम् १२:१० पश्यन्तु
1. यहोवाया दया, प्रेम, दया, अनुग्रहः च अस्ति
तस्य पुरतः परमेश् वरः अवदत् यत्, “प्रभुः परमेश् वरः अस्ति दया कृपालुः देवः, मन्दः क्रोधः, प्रेमसत्यप्रचुरः। निर्गमन ३४:६
(1) ईश्वरभयिणां प्रति दयां कुरु
यथा पिता स्वसन्ततिषु दयां करोति तथा भगवता | करुणा ये तस्मात् भयभीताः ! स्तोत्रम् १०३:१३
(2) दरिद्राणां प्रति करुणा
सर्वे नृपाः तं प्रणम्य सर्वराष्ट्राणि सेविष्यन्ति। सः हि निर्धनानाम् उद्धारं करिष्यति यदा तेषां क्रन्दनसमये तेषां उद्धारं करिष्यति, येषां साहाय्यार्थं कोऽपि नास्ति, तेषां उद्धारं करिष्यति। सः इच्छति करुणा दरिद्राः, दरिद्राः च, निर्धनानाम् प्राणान् रक्षन्तु। स्तोत्रम् ७२:११-१३
(३) ये ईश्वरं प्रति गच्छन्ति तेषां प्रति दयां कुरु
ततः परमेश् वरभयिनः परस्परं वार्तालापं कुर्वन्ति स्म, परमेश् वरः शृण्वन् तस् य पुरतः परमेश् वरभयिनः तस्य नाम स्मरन्तः च स्मरणपुस्तकम् आसीत्।
“मया नियतदिने ते मम भविष्यन्ति” इति सर्वशक्तिमान् परमेश्वरः वदति, “ते विशेषतया मम भविष्यन्ति, अहं तान् मनुष्यवत् दयां करिष्यामि।” करुणा स्वपुत्रस्य सेवां कुरु। मलाकी ३:१६-१७
2. येशुः दयां प्रेम्णा सर्वेषु दयां करोति
(1)येशुः दयां प्रेम्णा पश्यति
'अहं स्नीह्यामि करुणा , यज्ञाः न रोचन्ते । ’ यदि त्वं अस्य शब्दस्य अर्थं अवगच्छसि तर्हि निर्दोषं दोषी न मन्यसे । मत्ती १२:७
(2)येशुः सर्वेभ्यः दयां कृतवान्
येशुः सर्वेषु नगरेषु ग्रामेषु च गत्वा तेषां सभागृहेषु उपदेशं कुर्वन् राज्यस्य सुसमाचारं प्रचारयन् सर्वान् रोगान् रोगान् च चिकित्सति स्म। यदा सः बहूनि जनान् दृष्टवान् तदा सः दया ते हि व्याकुलाः निराश्रयाः च मेषाः इव गोपालकाः। मत्ती ९:३५-३६
तस्मिन् समये पुनः बहवः जनाः समागताः, तत्र किमपि भोजनं नासीत् । येशुः शिष्यान् आहूय अवदत्, “अहं।” दया एते सर्वे जनाः मया सह त्रयः दिवसाः सन्ति, तेषां किमपि खाद्यं नास्ति। मरकुस ८:१-२
पृच्छतु: येशुः सर्वेषु दयां करोति उद्देश्यम् किम् ।
उत्तरम्: येशुः परमेश् वरस् य पुत्रः इति ज्ञात्वा ते परमेश् वरस् य समीपं प्रेषयन्तु .
यथा, येशुः प्रत्येकं नगरं ग्रामे च गत्वा स्वर्गराज्यस्य सुसमाचारं प्रचारयति स्म, रोगिणः चिकित्सां करोति स्म, राक्षसान् च निष्कासयति स्म, चिह्नानि चमत्काराणि च करोति स्म, पञ्चसहस्राधिकान् जनान् पञ्च रोटिकानि द्वौ मत्स्यौ च पोषयति स्म, येन तेषां शरीरं भवति स्म चिकित्सितः तृप्तः च भवितुम् अर्हति स्म।
( उद्देश्यम् ) इति तेषां ज्ञातव्यं यत् येशुः परमेश्वरस्य पुत्रः, ख्रीष्टः, त्राता च अस्ति, येशुना विश्वासः तेषां अनन्तजीवनं प्राप्तुं समर्थः भविष्यति। अन्यथा तेषां भौतिकशरीरस्य चिकित्सायाः तृप्तेः च कोऽपि लाभः न भविष्यति यदि ते येशुः ख्रीष्टः इति न विश्वसन्ति।
अत एव प्रभुः येशुः अवदत् यत्, “नाशस्य भोजनस्य कृते मा कार्यं कुरुत, अपितु अनन्तजीवनं प्रति स्थायित्वस्य अन्नस्य कृते कार्यं कुरुत, यत् मनुष्यपुत्रः भवद्भ्यः दास्यति, यतः पिता परमेश्वरः तस्य मुद्रणं कृतवान्।”
( टीका: जगति जनानां यदा कदा करुणा दया च भवति, परन्तु तेषां अन्तः परमेश्वरस्य धर्मः पवित्रात्मनः वा नास्ति, ते च जीवितस्य परमेश्वरस्य सुसमाचारं प्रचारयितुं न शक्नुवन्ति। तेषां दया, दया च केवलं मनुष्यस्य दूषितमांसस्य चिन्तां कुर्वन्ति, मनुष्यस्य "शाश्वत" जीवनस्य च चिन्तां न कुर्वन्ति। अतः तेषां करुणा करुणा च किमपि लाभः नास्ति, आशीर्वादः अपि न भविष्यति । ) अतः, भवन्तः अवगच्छन्ति वा ?
3. ख्रीष्टियानः दयालुहृदयेन परमेश्वरेण सह चलन्ति
(१) ईश्वरः सर्वेषु कियत् गभीरं दयां करोति
भवन्तः एकदा परमेश्वरस्य आज्ञां न आज्ञापयन्ति स्म, परन्तु अधुना तेषां अवज्ञायाः (इस्राएलस्य) कारणात् भवन्तः वञ्चिताः अभवन् करुणा . अतः, (इजरायल) २.
ते अपि अवज्ञां कुर्वन्तः आसन्, येन ते भवद्भ्यः दत्तस्य कारणात् करुणा , अधुना (इजरायल्) अपि आच्छादितम् अस्ति करुणा . यतः ईश्वरः सर्वान् जनान् अवज्ञायां परिवृतवान् यत्... करुणा प्रत्येकं। रोमियो ११:३०-३२
(२) वयं दयां प्राप्य ईश्वरस्य जनाः अभवम
किन्तु यूयं चयनितः जातिः, राजपुरोहितः, पवित्रः राष्ट्रः, परमेश् वरस् य स्वजनः च अस् ति, येन यूयं अन्धकारात् अन्धकारात् स्वस्य अद्भुतप्रकाशे आहूतवान्, तस्य श्रेष्ठतां प्रचारयथ। पूर्वं यूयं जनः न आसीः, परन्तु अधुना यूयं परमेश्वरस्य जनाः असि; करुणा , परन्तु अधुना अन्धः अस्ति करुणा . १ पत्रुस २:९-१०
(३) दया कृत्वा ईश्वरेण सह दयालुहृदयेन सह चरन्तु
भगवता त्वां दर्शितं पुरुषं किं भद्रम् | सः भवतः किं इच्छति ? यावत् त्वं न्यायं करोषि, . अतः दयालुः , विनयेन स्वस्य ईश्वरेण सह चरन्तु। मीका ६:८
अतः लाभाय साहसेन अनुग्रहसिंहासनम् आगच्छामः करुणा , अनुग्रहं प्राप्नुवन्तु, कदापि सहायकं च साहाय्यं कुर्वन्तु . इब्रानियों ४:१६
स्तोत्रम् : अद्भुत अनुग्रह
सुसमाचारस्य प्रतिलेखः !
From: प्रभुः येशुमसीहस्य चर्चस्य भ्रातरः भगिन्यः च!
२०२२.०७.०५
