धन्याः सन्ति ये शोचन्ति! ते हि सान्त्वनाः भविष्यन्ति।
--मत्ती ५:४
विश्वकोश परिभाषा
शोक : चीनी नाम
उच्चारण: ऐ तोङ
व्याख्या : अत्यन्तं दुःखदः, अत्यन्तं दुःखदः।
स्रोतः : "पश्चात् हानवंशस्य पुस्तकम्·जी ज़ुन् झुआन्":"रथचालकः साधारणवस्त्रेण तं पश्यन् रोदनं शोकं च कुर्वन् तं द्रष्टुं आगतः।
बाइबिलव्याख्या
शोकं कुरुत : शोकं, शोकं, रोदनं, दुःखी, दुःखी → यथा "मृत्युभयम्", "हानिभयम्", रोदनं, विलापं, दुःखितं, नष्टबान्धवानां कृते दुःखितं च।
सारा सप्तविंशतिवर्षपर्यन्तं जीवति स्म । सारा कनानदेशे किरियात-अर्बा-नगरे, यत् हेब्रोन्-नगरे, मृता। अब्राहमः तस्याः कृते शोचन् रोदिति च। उत्पत्तिः अध्यायः २३ श्लोकः १-२ पश्यन्तु
पृच्छतु: यदि कश्चित् “कुक्कुरस्य” हानिः शोचति तर्हि किम् एषः आशीर्वादः ?
उत्तरम्: नहि!
पृच्छतु: एवं प्रभुः येशुः अवदत् - " शोकं कुरुत "धन्याः जनाः" इति किम् ?
उत्तरम्: विस्तृतं व्याख्यानं अधः
(धन्याः ये परमेश्वरस्य इच्छानुसारं चूकन्ति, शोकं कुर्वन्ति, शोकं कुर्वन्ति, सुसमाचारस्य कृते उत्साहिताः च सन्ति)
(१) ९. येशुः यरुशलेमस्य कृते रोदिति
“हे यरुशलेम, यरुशलेम, ये भविष्यद्वादिनाम् हन्ति, प्रेषितान् च शिलापातं कुर्वन्ति, कतिवारं मया तव बालकान् एकत्र सङ्गृहीतुं इच्छितम्, यथा कुक्कुटः स्वपक्षयोः अधः सङ्गृह्णाति, किन्तु त्वं न पश्य, तव गृहं भवद्भ्यः अवशिष्टम् अस्ति
(२) ९. येशुः यदा दृष्ट्वा रोदिति स्म यत् जनाः परमेश्वरस्य पुनरुत्थानस्य सामर्थ्ये न विश्वसन्ति।
यदा मरियमः येशुं समीपम् आगत्य तं दृष्ट्वा अवदत्, “प्रभो, यदि भवान् अत्र आसीत् तर्हि मम भ्राता न मृतः स्यात् ते हृदये निःश्वसन्ति स्म, अतीव व्याकुलाः च आसन्, अतः ते पृष्टवन्तः यत्, त्वया तं कुत्र निधाय, भगवन्, आगच्छ पश्यतु इति। येशुः रोदिति स्म . योहनः ११:३२-३५
(३) ९. ख्रीष्टः उच्चैः रोदिति स्म, अस्माकं पापानाम् कृते अश्रुभिः प्रार्थयति स्म, स्वर्गीयपितरं प्रार्थयति स्म यत् अस्माकं मृत्युपापं क्षमतु
यदा ख्रीष्टः शरीरे आसीत् तदा तस्य उच्चैः स्वरः आसीत् रुद् , अश्रुपातेन भगवन्तं प्रार्थितवान् यः तं मृत्युतः तारयितुं शक्नोति, तस्य धर्मपरायणतायाः कारणेन उत्तरं प्राप्तवान्। इब्रानी ५:७ पश्यन्तु
(४) ९. पतरसः त्रिवारं प्रभुं अङ्गीकृत्य कटुतया रोदिति स्म
पतरसः येशुना उक्तं स्मरणं कृतवान् यत्, “कुक्कुटस्य काकात् पूर्वं भवन्तः मां त्रिवारं अङ्गीकुर्वन्ति।” कटुतया रोदिति . मत्ती २६:७५
(५) ९. शिष्याः क्रूसे येशुना मृत्योः शोकं कृतवन्तः
सप्ताहस्य प्रथमदिने प्रातःकाले येशुः पुनरुत्थापितः अभवत्, प्रथमवारं मरियममग्दलीनीयाः (यस्मात् येशुना सप्त राक्षसान् बहिः निष्कासितवान्) प्रकटितः।
सा गत्वा येशुना अनुसरणं कुर्वन्तः जनाः ते सन्ति इति अवदत्; शोचन् रोदिति च . ते श्रुतवन्तः यत् येशुः जीवति, मरियमेन च दृष्टः, किन्तु ते तत् न विश्वसितवन्तः। मरकुस १६:९-११
(६) ९. पौलुसस्य कारणेन कोरिन्थनगरस्य मण्डपः उत्पीडितः आसीत्! लापता, शोकं, उत्साहः च
मकिदुनियादेशम् आगत्य अपि अस्माकं शरीरे शान्तिः नासीत्, वयं क्लेशैः परितः आसन्, बहिः युद्धानि आसन्, अन्तः भयम् अपि आसीत् । किन्तु, यः परमेश् वरः विषादपूर्णान् जनान् सान्त्वयति, सः तितुसस् य आगमनेन अस्मान् सान्त्वितवान्, न तु केवलं तस्य आगमनेन, अपितु युष् माकं सान्त्वनाम् अपि दत्तवान्, यतः सः युष् माकं सान्त्वनं कृतवान्। शोकं कुरुत , मम कृते च उत्साहः, सर्वे मां कथितवन्तः, मां अधिकं आनन्दितवन्तः च। २ कोरिन्थियों ७:५-७
(७) ९. ईश्वरस्य इच्छानुसारं शोकं कुर्वन्तु, पश्चात्तापं कुर्वन्तु च
यतः ईश्वरस्य इच्छानुसारं दुःखम् , यत् पश्चातापं विना पश्चातापं जनयति, मोक्षं प्रति नयति; पश्यन्तु, यदा भवन्तः ईश्वरस्य इच्छानुसारं शोचन्ति तदा भवन्तः परिश्रमं, आत्मशिकायतां, आत्मद्वेषं, भयं, आकांक्षां, उत्साहं, दण्डं च (अथवा अनुवादः: आत्मदोषं) जनयिष्यन्ति। एतेषु सर्वेषु शुचित्वं सिद्ध्यथ।
२ कोरिन्थियों ७:१०-११
शोकार्थः : १.
1 किन्तु लौकिकशोकशोकरोदनं भग्नहृदयानि जनान् हन्ति। .
(उदाहरणार्थं श्वापद-बिडाल-प्रेमिणः, केचन जनाः श्वः बिडालस्य वा हानिः कृत्वा "शोकं" कुर्वन्ति, केचन "शूकरस्य" मृत्युं कृत्वा अपि शोचन्ति, रोदन्ति च, तथा च जगत् व्याधिं वा सर्वविधं दुःखं दुःखं च कटुतया रोदिति जगत्।एतादृशः "शोकः", रोदनं, दुःखं, आशायाः हानिः च जनान् मारयति यतोहि ते येशुमसीहे त्रातारूपेण न विश्वसन्ति।
2 ये ईश्वरस्य इच्छानुसारं शोकं कुर्वन्ति, पश्चात्तापं कुर्वन्ति, शोकं कुर्वन्ति च धन्याः
यथा, पुरातननियमस्य मध्ये अब्राहमः सारायाः मृत्योः शोकं कृतवान्, दाऊदः परमेश्वरस्य समक्षं स्वपापानां कृते पश्चात्तापं कृतवान्, नहेमिया उपविश्य रोदितवान् यदा यरुशलेमस्य भित्तिः ध्वस्तः अभवत्, करदाता पश्चात्तापार्थं प्रार्थितवान्, पत्रुसः त्रिवारं प्रभुं अङ्गीकृतवान् तथा च कटुतया रोदिति स्म, ख्रीष्टः च अस्माकं पापानाम् कृते पितुः क्षमायाः कृते उच्चैः प्रार्थयन्तः रोदिन्तः च शिष्याः क्रूसे येशुना मृत्योः शोकं कृतवन्तः , कोरिन्थीयमण्डली पौलस्य उत्पीडनं, जगति ख्रीष्टियानानां शारीरिकदुःखानां विषये, स्वर्गीयपितरं प्रति प्रार्थनां कृत्वा शोकं, रोदनं, दुःखं च अनुभवति, तथा च ख्रीष्टियानानां स्वबन्धुजनानाम्, मित्राणां, सहपाठिनां, सहपाठिनां च प्रति भावनाः च स्मर्यते, शोकं करोति, उत्साहितः च अस्ति सहकारिणः परितः इत्यादयः ये प्रतीक्षन्ते ते अपि दुःखिताः दुःखिताः च भविष्यन्ति यतोहि ते न विश्वसन्ति यत् येशुः मृतात् पुनरुत्थापितः अनन्तजीवनं च अस्ति। एते जनाः सर्वे परमेश्वरे येशुमसीहे च विश्वसन्ति! तेषां "शोकः" धन्यः अस्ति। अतः प्रभुः येशुः अवदत् यत् “धन्याः सन्ति ये शोचन्ति →→ धन्याः सन्ति ये दुःखिताः, पश्चात्तापं कुर्वन्ति, शोकं कुर्वन्ति, ते ईश्वरस्य इच्छानुसारं रोदनं कुर्वन्ति, ते एवं सान्त्वनाः भविष्यन्ति, किं भवन्तः अवगच्छन्ति?
पृच्छतु: " " . शोकं कुरुत " " . जनाः किं आरामं प्राप्नुवन्ति ?
उत्तरम् : अधः विस्तृतं व्याख्यानम्
(१) ९. आजीवनं दासत्वं मृत्योः भयात् सः भृत्यः मुक्तः अभवत्
यतः बालकाः मांसशोणितस्य भागिनः सन्ति, तस्मात् सः स्वयमेव मांसशोधितः अपि गृहीतवान् यत् सः मृत्युद्वारा मृत्युशक्तियुक्तं पिशाचं नाशयित्वा जीवनपर्यन्तं दासत्वेन स्थापितान् मुक्तं कर्तुं शक्नोति मृत्युभयेन (पापं) कर्तुं। इब्रानियों २:१४-१५
(२) ९. ख्रीष्टः अस्मान् उद्धारयति
मनुष्यपुत्रः नष्टान् अन्वेष्टुं तारयितुं च आगतः। लूका अध्यायः १९ श्लोकः १० पश्यन्तु
(३) ९. पापमृत्युनियमात् मोक्षः
यतः ख्रीष्टे येशुना जीवनस्य आत्मायाः व्यवस्था मां पापस्य मृत्युस्य च नियमात् मुक्तं कृतवान्। रोमियो ८:२
(४) ९. येशुना विश्वासं कुरुत, उद्धारं प्राप्नुत, अनन्तजीवनं च प्राप्नुवन्तु
ये युष्मान् परमेश् वरस् य पुत्रस् य नाम् नः विश् वासिनः सन्ति, तेभ्यः अहं एतानि वचनानि लिखामि, येन यूयं ज्ञास्यन्ति यत् युष् माकं अनन्तजीवनम् अस्ति।
( यदा भवतः अनन्तजीवनं भवति तदा एव भवतः सान्त्वना भवितुम् अर्हति यदि भवतः अनन्तजीवनस्य आरामः नास्ति तर्हि भवतः तत् कुत्र लभ्यते। किं त्वं सम्यक् वदसि ? )-योहनः १ अध्यायः ५ श्लोकः १३ पश्यन्तु
स्तोत्रम् - अहं ख्रीष्टेन सह क्रूसे स्थापितः
सुसमाचारस्य प्रतिलेखः !
From: प्रभुः येशुमसीहस्य चर्चस्य भ्रातरः भगिन्यः च!
२०२२.०७.०२
